Hoe herken je een manipulatieve partner? Een relatiedeskundige vertelt.

Een relatie met een manipulatieve partner is vaak van grote invloed op je levensgeluk en mentale gezondheid. Omdat de signalen lastig te herkennen zijn, zitten vrouwen soms in een toxische relatie verstrikt zonder dat ze het zelf doorhebben.

miranda-siebel-libelle-getty-images

Tekst Leonie Collombon
Beeld Getty Images
12 augustus 2024

Toch zijn er signalen om op te letten, zowel aan het begin van een relatie als wanneer je er al middenin zit. Miranda Siebel zat zelf in een relatie met zo’n manipulatieve partner, maar helpt als therapeut nu anderen die in dezelfde situatie zitten.

Een manipulatieve partner herkennen

Dat het ontzettend moeilijk is om te beseffen dat je partner manipulatief is, weet Siebel als geen ander. Hoewel ze zelf gediplomeerd hulpverlener was, zag ze niet hoe toxisch haar (inmiddels beëindigde) relatie was. Pas toen ze andere mensen sprak die in eenzelfde situatie zaten, zag ze in dat haar relatie er net zo uitzag. Inmiddels heeft ze van die ervaring haar kracht gemaakt en begeleidt ze vrouwen die uit een manipulatieve relatie willen stappen. “Juist doordat ik hetzelfde meemaakte, durven cliënten hun verhaal te doen”, vertelt ze.

Inmiddels weet ze precies hoe een relatie met een manipulatieve partner eruit kan zien. Zeker aan het begin is er volgens de therapeut sprake van love bombing. Iemand is extreem lief, geeft je altijd complimentjes, neemt cadeautjes voor je mee en lijkt de prins(es) op het witte paard te zijn. “Als je verliefd bent, denk je dan al snel dat je de ware hebt gevonden. Als dit lieve gedrag aanhoudt, is dat heel fijn. Maar het feit dat het zo extreem gebeurt, zegt eigenlijk al genoeg”, aldus Siebel.

Van love bombing naar manipulatie

Al die aandacht, complimentjes en cadeautjes houden namelijk nooit lang aan. Hoewel het volgens de therapeut logisch is dat een verliefde fase naar verloop van tijd minder wordt, is een manipulatieve relatie te herkennen aan een vrij snelle omslag. Iemands gedrag verandert binnen een paar weken en gaat van extreem lief naar negatief.

Siebel: “Hij of zij begint je overal de schuld van te geven, praat negatief over je vrienden en familie en je relatie voelt plotseling helemaal niet zo fijn meer als in het begin. Je hoopt dat het om een fase gaat en je gaat steeds harder je best doen om toch zijn/haar liefde te krijgen. Daarom blijven veel mensen vaak te lang in zo’n relatie zitten.”

Bewust op zoek naar zorgzame types

Bovendien weten mensen die manipulatief gedrag vertonen heel goed bij wie ze moeten zijn. Ze gaan bewust op zoek naar een zorgzaam type dat niet per se zeker in zijn of haar schoenen staat. “Zodra de manipulatie dan begint, draaien ze het zo dat de partner hen zielig vindt en voor ze wil zorgen”, legt de therapeut uit. Zorgzame types zoeken het altijd bij zichzelf en vragen zich af of zij misschien iets verkeerd doen, terwijl de ander hen juist manipuleert.

“Tel daarbij op dat de ander ervoor zorgt dat jij je vrienden en familie niet meer zo vaak spreekt, en je snapt waarom het zo moeilijk is om manipulatief gedrag te herkennen. Alle mensen aan wie je je gevoelens kunt spiegelen, vallen weg.”

Op tijd vragen stellen

Om deze situatie te voorkomen, is het volgens Siebel van belang om op tijd vragen aan jezelf te stellen. Heeft de ander écht interesse in je of doet hij/zij alleen alsof? En wat zegt je gevoel over al die lieve complimentjes en cadeautjes? Is het daadwerkelijk een manier van liefde tonen, of probeert de ander jou eerder om te kopen? “Dat zijn lastige vragen om over na te denken, maar hoe eerder je het in een relatie doet, hoe groter de kans dat je love bombing herkent”, zo sluit de therapeut haar verhaal af.